شعر و جایگاه آن در کتیبه های غیرمنقول شهر اصفهان

کتیبه ها چون تاجی مرصع بر پیشانی بناهای تاریخی می درخشند و از نظر تاریخی هویت و شناسنامه یک بنای تاریخی به شمار می روند. از این رو در پژوهش حاضر به شعر و جایگاه آن در کتیبه های غیر منقول شهر اصفهان پرداخته است. هدف اصلی این پژوهش اول تبیین شعر و جایگاه آن بر روی کتیبه بناهای تاریخی شهر اصفهان و معرفی سرایندگان اشعار این کتیبه ها بر اساس نام و نشانی که از آنان بر روی کتیبه ها آمده است و دوم تولید منبعی علمی و در دسترس برای پژوهشگران علاقه مند است. پژهش حاضر از پنج فصل شامل کلیات طرح ، مطالعات نظری، روش تحقیق، تجزیه و تحلیل داده ها و نتیجه گیری و پیشنهادات تشکیل شده است. روش تحقیق در این پژوهش کتابخانه ای و میدانی است و مدل آن کمی و کیفی و توصیفی آماری است .به منظور انجام پژوهش ، 86 بنای شهر اصفهان با مطالعه و عکس برداری و فیش نوبسی در محل مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت و در مجموع 957 کتیبه آن ها مطالعه و بررسی شد. که از بین این کتیبه ها 256 کتیبه با محتوای شعر استخراج گردید و به پرسش های: نامی از این شعرا بر کتیبه بناهای تاریخی به چشم می خورد؟ و اگر به چشم می خورد نام و نشانشان چیست؟ چه تدادی از شعرا، از شعرای متقدم و معروف و چه تعدادشان از شعرایی هستند که در زمان ساخت بنا زندگی می کردند؟ قالب بیشتر اشعار کتیبه ها چیست؟ پاسخ داده شد. در نهایت یافته های پژوهش نشان داد که متن 18 کتیبه از اشعار شعرای متقدمی چون: ضحرت امیر المومنین (ع) ، سعدی، حافظ، نظامی و جامی و سنایی بود. 55 تن از شعرا کسانی بودند که همزمان با ساخت یا مرمت بنا زندگی می کردند و برای ساخت یا تعمیر بنا ماده تاریخ سروده بودند. شعرای 127 کتیبه گمنام بودند . یعنی نشان و تخلص از آن در متن کتیبه نیامده است و اکر هم آمده نگارنده در متون به نام و احوالشان دست نیافته است. کاربرد کتیبه با محتوای شعر در مقایسه با نثر بیشتر است. قالب شعری متن این کتیبه ها اغلب قطعه است.